TAIR O FFYNHONNAU SIR BENFRO
Eirlys Gruffydd
Y ffynnon arall yr ymwelwyd â hi oedd Ffynnon Sanctaidd Llanllawer ger Abergwaun. Gellir ei gweld mewn cae y tu allan i fur gogledd-ddwyreiniol yr eglwys. Mae to o gerrig ar ffurf bwa wedi ei godi dros y ffynnon a elwid hefyd yn Ffynnon Gapan. Gallai’r enw gyfeirio at siâp y bwa sydd drosti. Cysegrwyd eglwys Llanllawer i Ddewi. Yn ôl ffurf a maint y ffynnon mae’n edrych fel pe bai wedi cael ei defnyddio i drochi ynddi. Roedd ganddi’r enw o fedru gwella amrywiol anhwylderau ond roedd yn arbennig o dda am wella llygaid poenus. Yma eto taflwyd arian a phinnau i’r dŵr fel offrwm. Pe dymunech ddrwg i rywun yna fe offrymid pin wedi ei blygu. Cofiaf ei bod yn hwyrddydd braf ond oer pan aethom i ymweld â’r ffynnon hon.
LLYGAD Y FFYNNON Rhif 12 Haf 2002
cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc
O GWMPAS Y FFYNHONNAU
FFYNHONNAU PERERINDOD
Yn ystod yr haf 2009 aeth nifer o bobl o ardal Llanelli, Sir Gaerfyrddin, ar bererindod o Ffald y Brenin i Dŷ Ddewi. Cymerodd y daith dri diwrnod ac ar flaen gorymdaith y pererinion wrth iddynt gerdded, roedd croes fawr yn cael ei chario a hyn yn tynnu sylw llawer o bobl ar y daith. Buont yn cysgu ar lawr dwy neuadd a Chanolfan Ieuenctid. Ymarfer oedd y daith hon ond yn 2010 bydd y bererindod ei hun yn digwydd. Mae’n eciwmenaidd a gallwch gerdded rhan o’r daith yn unig os dymunwch.
FFYNNON GAPAN, LLANLLAWER
Mae’r ffynhonnau yr ymwelwyd â hwy yn Sir Benfro. Mae Ffynnon Gapan,(SM 9836) yn Llanllawer, Cwm Gwaun. Hawdd gweld sut y cafodd yr enw am fod yr adeiladwaith dros y ffynnon ar ffurf capan neu foned. Er ei bod yn ffynnon sanctaidd ac yn enwog am fedru gwella’r dwymyn a’r ffliw, mae hefyd yn ffynnon lle gellir defnyddio’r dŵr i felltithio. Diddorol iawn oedd sylwi fod nifer o ddiliau gwellt- corn dollies- wedi eu clymu wrth y giât haearn o flaen y ffynnon. Mae’r doliau hyn yn symbol o ffrwythlondeb ac wrth gwrs, heb ddŵr byddai’r tir yn ddiffrwyth. Mae’n amlwg fod diddordeb arbennig gan rhai pobl yn y ffynnon hon.
LLYGAD Y FFYNNON Rhif 27 NADOLIG 2009
cffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffccffc